In november 2024 gaf Loes Wevers het webinar ‘Help, we hebben een melding!’ voor Mores. Hierin besprak zij het juridisch kader, hoe je een melding kunt beoordelen en de vervolgstappen die je kunt zetten. De belangrijkste tips daarvan vind je op onze webpagina: signaal of melding beoordelen. Hieronder delen we de inzichten van het vervolg-webinar van 22 september.

Hoe doe je recht aan een melding van grensoverschrijdend gedrag?

Neem de melding serieus en volg die zorgvuldig op. Zorg dat je de melder goed informeert. Wees helder en waar mogelijk transparant, maar laat ook meteen weten waarover je niet kunt terugkoppelen.

Wees ook helder over jouw rol. Als vertrouwenspersoon kun je (tot op zekere hoogte) vertrouwelijkheid beloven en sta je aan de kant van de melder, als leidinggevende heb je een verantwoordelijkheid voor alle betrokkenen en de organisatie. Verwijs de melder en de beklaagde naar mogelijke ondersteuning.  

Zorg altijd dat je advies inwint voor je tot vervolgstappen overgaat. Dit kan bij het meldpunt in je organisatie, bij een arbeidsrechtadvocaat of door te sparren met een van de vertrouwenspersonen van Mores. Het is namelijk belangrijk om het vanaf het eerste moment ‘goed’ te doen.

Wanneer doe je het ‘goed’ bij een melding van grensoverschrijdend gedrag?

De belangen van de melder, de beklaagde en de organisatie bij de opvolging van een melding zijn vaak tegenovergesteld. Maar dat betekent niet dat je het per definitie niet goed kunt doen.

Je hebt als leidinggevende altijd een keuze in hoe je je opstelt in je eerste reactie. Ben je hard en afstandelijk of duidelijk en open?  

Zorg dat je oplossingsgericht bent. Het uitgangspunt is om elkaar te leren begrijpen, zonder onnodige schade te veroorzaken.

Soms wordt meteen gegrepen naar een onderzoek als middel om de situatie op te lossen. Vaak is dit echter niet nodig en niet het beste middel. Afhankelijk van de situatie kan een gesprek, al dan niet onder begeleiding van een bemiddelaar, of mediation uitkomst bieden. Als bij de situatie meer mensen betrokken zijn kun je denken aan een conflictinventarisatie.  

Het succes van een meldproces wordt niet alleen bepaald door de uitkomst, maar ook door de manier waarop het proces plaatsvindt. Menselijkheid, betrokkenheid en empathie zijn belangrijk, naast objectiviteit. Dat is moeilijk, zorg daarom dat je een deskundige hierbij betrekt.

Kijktip: Vergeven of vergelden (NPODOC) - verzoening boven wraak

Leestip:  Melden met Succes (Rapport Universiteit Utrecht)

Tips voor organisaties in de sector

• Ook als je een kleine organisatie bent: wees voorbereid op signalen of meldingen van grensoverschrijdend gedrag. Het kan namelijk overal voorkomen. Zorg dat je een gedragscode en meldregeling hebt en dat je dit in alle lagen van de organisatie bespreekbaar maakt.

• Anonieme meldingen zijn lastig omdat je geen hoor en wederhoor kunt plegen. Tegelijkertijd zijn anonieme meldingen wel een signaal en kunnen anonieme meldingen als ze concreet zijn ook aanleiding zijn tot vervolgstappen, zoals in de zaak Arib.

• Soms is het niet helemaal duidelijk of een melding gaat over grensoverschrijdend gedrag of over bijvoorbeeld een arbeidsconflict. Daar mag je nieuwsgierig naar zijn en het is goed om dit uit te vragen.

• Zzp’ers in je organisatie – zorg dat je ze betrokken houdt en spreek bijvoorbeeld in het contract af dat de zzp’er ook gebonden is aan de gedragscode van de organisatie.

• Ga preventief aan de slag: kijk waar de risico’s op grensoverschrijdend gedrag in je organisatie zitten en neem beheersmaatregelen.

Risico’s evalueren met de integriteitsdriehoek

In de culturele, creatieve en mediasector zijn er specifieke risico’s die de kans op grensoverschrijdend gedrag vergroten. We begonnen de sessie met een inventarisatie van deze risico’s binnen de verschillende branches. Genoemd werden: de ongelijke machtsverhoudingen, weinig werkgelegenheid en veel zzp’ers, cultuur- of generatieverschillen, lichamelijke nabijheid, werken met kwetsbare doelgroepen, informele omgang met elkaar waarbij de grens tussen zakelijk en vriendschappelijk vervaagt, informele netwerken en een gesloten ‘bubbel’ die de macht heeft, hoge werkdruk en rolonduidelijkheid. Onder andere in het rapport Over de grens van de Raad voor Cultuur en in het rapport Schaduwdansen van Verinorm kun je meer lezen over de risico’s die zij hebben geconstateerd.  

Loes adviseert om gebruik te maken van de integriteitsdriehoek bij de risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) en het nemen van passende beheersmaatregelen. Op onze website vind je een stappenplan met de vragen die je daarvoor moet beantwoorden.

‍